Y Bywgraffiadur Cymreig

BARNES, WALLEY (1920 - 1975), pêl-droediwr 1924. Mynychodd y Walley Barnes ifanc a'i frodyr yr ysgol yn Lebogh, gwersyll milwrol mynyddig ger Darjeeling lle bu'r teulu fyw mewn barics i deuluoedd tan Mai 1928. Yr oedd Teddy Barnes yn hyfforddwr addysg gorfforol yn y fyddin, pêl-droediwr da, ac a fu yn ei ieuenctid yn ymladd mewn gornestau bocsio yn Lerpwl yn erbyn paffwyr Cymreig nodedig fel Johnny Basham (1880-1947), “Peerless Jim” Driscoll
BARRETT, JOHN HENRY (1913 - 1999), naturiaethwr a chadwraethwr Southwold, a bu'n Repton wedyn o 1927 i 1932, gan fynd ymlaen i Gaergrawnt i astudio söoleg. Newidiodd wedyn i economeg ac yna i ddaearyddiaeth. Ni roddodd unrhyw sylw i'r byd naturiol tan 1932 pan fu iddo ddarganfod The Birds of the British Isles and their Eggs gan T. A. Coward. Ymysg y rhai a ddylanwadodd arno roedd y naturiaethwr mawr o Norfolk Ted Ellis a Jim Vincent y ceidwad o fri yn Hickling Broad
BERGAM, Y (fl. 14eg ganrif), bardd, daroganwr Fe'i gelwir yn y llawysgrifau 'Y Bergam o Faelor ' ac mewn stent a wnaed i'r Tywysog Du yn 1352 cyfeirir at 'Gafael mab Bergam' wrth sôn am Bennant yn Eifionydd. Yr oedd ei ddaroganau'n un o ffynonellau'r cywyddau brud. Gweler Enid Griffiths, Early vaticination in Welsh (1937).
BEVAN, ANEURIN (1897 - 1960), gwleidydd ac un o sylfaenwyr y Wladwriaeth Les Wrthblaid ar faterion y trefedigaethau a pholisi tramor. Yn 1959 teithiodd yng nghwmni Gaitskell i Moscow ac ym mis Hydref dewiswyd ef yn ddirprwy-arweinydd yr Wrthblaid fel olynydd i James Griffiths. Erbyn hyn yr oedd ei areithiau yn y senedd a'i agwedd yn gyffredinol dipyn yn llai ymosodol. Cyhoeddodd nifer sylweddol o bamffledi ac erthyglau yn enwedig yn Tribune, ac yn 1952 ymddangosodd y gyfrol In
BEVAN, HOPKIN (1765 - 1839), pregethwr gyda'r Methodistiaid . Yr oedd hefyd yn llenor ac emynydd. Cyhoeddodd: Marwnad … Griffydd Morgans (Caerfyrddin, I. Daniel, 1796 Hymnau a Phenillion (Abertawy, E. Griffiths), 1837; Ychydig Hanes neu Goffadwriaeth (Abertawy, E. Griffiths), 1838. Ceir nifer o emynau a marwnadau yn y ddau ddiwethaf; y mae'r olaf yn gronicl gwerthfawr o ddechreuad Methodistiaeth ym Morgannwg. Cyhoeddwyd ei hunangofiant gan ei fab yn 1840, a
BOSSE-GRIFFITHS, KATE (1910 - 1998), Eifftolegydd ac awdures Ganwyd Kate Bosse-Griffiths yn Wittenberg, yr Almaen, ar 16 Gorffennaf 1910, yr ail o bedwar o blant y meddyg Paul Bosse (1881-1947), pennaeth ysbyty tref Wittenberg, a'i wraig Käthe Bosse (ganwyd Levin, 1886-1944). Ei henw bedydd oedd Käthe Julia Gertrud Bosse. Iddewes oedd ei mam, ond codwyd Käthe yn yr eglwys Lutheraidd, ffydd ei thad. Fel Kate Bosse-Griffiths cyfrannodd at lenyddiaeth Gymraeg
teulu BOWEN Llwyngwair, . Priododd ef Easter, merch William Thomas, Pentywyn, Sir Gaerfyrddin, a bu iddynt chwe mab a chwe merch; daeth un o'r merched, sef Anne, yn wraig y Parch. David Griffiths, Nanhyfer. Aelwyd Llwyngwair oedd carreg lamu John Wesley ar ei deithiau i Iwerddon ac yn ôl. Byddai David Jones (Langan) yn cyflawni llawer gorchwyl dros Bowen yn Llundain - trefnu materion ariannol a chwilio am yr ysgolion gorau i
BOWEN, THOMAS (1756 - 1827), gweinidog gyda'r Annibynwyr Ganwyd 1756 yn ardal Capel Isaac. Cyfyng oedd ei amgylchiadau a gorfu iddo ddechrau ennill ei fywoliaeth yn ifanc. Cynorthwyodd ei feistr o amaethwr ef i gael addysg gyda'r Parch. J. Griffiths, Glandŵr, ac yn 1777 aeth i athrofa y Fenni. Yn 1781 galwyd ef i Faesyronnen a gwelodd yno gryn adfywiad ar yr achos; ehangodd ei faes; dirwywyd ef gan ynadon Aberhonddu am bregethu mewn tŷ heb ei drwyddedu
BOWYER, GWILYM (1906 - 1965), gweinidog (A) a phrifathro coleg Ganwyd 7 Chwefror 1906, yn 74a Chapel Street, Ponciau, Rhosllannerchrugog, Sir Ddinbych, yn fab William Bowyer, glöwr, a Sarah ei wraig. Ef oedd y pumed o'u chwe phlentyn. Cafodd ei addysg gynradd yn ysgol y cyngor, Ponciau, yna o 1920 hyd 1928 bu'n gweithio mewn siop groser, profiad a werthfarwogodd yn fawr. Yn y cyfnod hwn bu o dan addysg bellach tan gyfarwyddyd J. Powell Griffiths gweinidog (B
BRANGWYN, Syr FRANK FRANCOIS GUILLAUME (1867 - 1956), arlunydd Ganwyd yn Bruges, Gwlad Belg, 12 Mai 1867, yn drydydd mab William Curtis Brangwyn (a fu farw 1907 yng Nghaerdydd) ac Eleanor (ganwyd Griffiths) ei wraig a hanai o Aberhonddu. Pensaer eglwysig oedd y tad a chanddo weithdy dodrefn eglwysig yn Bruges ond dychwelodd y teulu i Lundain yn 1875. Ychydig o addysg ffurfiol a gafodd y mab. Bu'n dysgu dylunio yn Amgueddfa De Kensington ac yn gweithio yng
CALLAGHAN, LEONARD JAMES (1912 - 2005), gwleidydd yn Hydref 1946 yn beirniadu Ernest Bevin, y Gweinidog Tramor, gan erfyn arno i fabwysiadu llwybr canol rhwng America a Rwsia. Cytunodd â Hugh Dalton ac Aneurin Bevan yn yr ymgyrch yn erbyn ailarfogi'r Almaen. Yn y cyfnod 1947-1948, teimlai Callaghan ei fod ef a Jim Griffiths yn haeddu cymeradwyaeth arbennig am eu cyfraniad i lwyddiant porthladdoedd a dociau de Cymru. Nid oedd Callaghan o blaid
COFFIN, WALTER (1784 - 1867), arloesydd glofeydd Ganwyd 1784, ail fab Walter Coffin, barcer, Penybont-ar-Ogwr. Tra'n chwilio am risgl yng Nghwm Rhondda, daeth i deimlo diddordeb mewn glo; yn 1806 prynodd fferm Dinas Rhondda, ac agor lefel lo arni yn 1807; gwnaeth ffordd dram i'w chysylltu â'r Gyfeillon (gweler Griffiths, Richard), ac felly â'r gamlas yn Nhrefforest. Yn 1810 cymerodd brydles i godi glo ar diroedd eraill cyfagos, a suddodd byllau

Canlyniadau chwilio

1 - 12 of 207 for "jim griffiths"